Wyrównać szanse

08.02.2018 18.45, autor: Akademia.legia.com, fot. Janusz Partyka,

- Często w piłce młodzieżowej na jednym boisku znajdują się zawodnicy, których tak naprawdę pod względem fizycznym dzieli kilka lat. A mimo to próbujemy ich oceniać tak samo, bo urodzili się w tym samym roku - mówi Radek Mozyrko, menadżer Akademii Legii. - Nam się to nie podoba, przykładamy wagę do kwestii zróżnicowanego rozwoju fizycznego i w kwietniu zorganizujemy pierwszy w Polsce turniej dla zawodników pogrupowanych zgodnie z ich rozwojem biologicznym. Wiosną rozpoczniemy też cykliczne treningi w takich grupach.

28 kwietnia br. zarezerwowaliśmy cały dzień na rozgrywki w kategoriach wiekowych U13, U14 i U15, jednak nie odbędą się one zgodnie ze zwyczajnym podziałem. Zamiast roku urodzenia pogrupujemy chłopców ze względu na ich rozwój fizyczny. Można go zmierzyć za pomocą różnych metod, w Akademii Legii stosujemy rentgen nadgarstka.

 

W ten sposób zawodnicy rywalizujący np. w kategorii U13 nie będą pochodzić tylko z rocznika 2005 czy 2006, jak to się dzieje na co dzień w rozgrywkach ligowych, ale wystąpią w nim również chłopcy urodzeni w roku 2004, a nawet… 2003. Pod względem fizycznym są oni bowiem praktycznie rówieśnikami.

 

Z kolei w drużynie U14, którą na co dzień tworzą urodzeni w 2004 i 2005 roku, zagrają także chłopcy z roczników 2003 oraz 2002. Podobnie będzie w drużynie U15. Tradycyjne podejście nakazuje klubom dzielić chłopców zgodnie z ich rokiem urodzenia, ale to podział biologiczny bardziej odpowiada rzeczywistości. W trakcie okresu dojrzewania różnica w rozwoju zawodników może sięgać nawet kilku lat.

 

- Chcemy dać szanse tym, którzy na co dzień giną w tłumie masywniejszych i wyższych zawodników. Również resztę graczy - tych, którzy rozwijają się normalnie i tych, którzy najszybciej wystrzelili w górę - chcemy zobaczyć wśród swoich faktycznych "rówieśników" – mówi Mozyrko. 

 

 

Różnice fizyczne między chłopcami zamazują się zwykle dopiero po 17 roku życia, ale dla wielu późnodojrzewających zawodników jest za późno - i wcześniej zostają odrzuceni. Tradycyjne podejście do piłki młodzieżowej (bez naukowego spojrzenia) sprawia, że wciąż w wielu miejscach na świecie akademie skazują się na podejmowanie większej liczby błędnych decyzji selekcyjnych.

 

- Nigdy nie można być całkowicie pewnym, czy zawodnik X będzie nadawał się do piłki seniorskiej, ani też czy 15-latek o niezbyt imponującym wzroście będzie rósł, czy jednak osiągnął już swój pułap, ale nieco bardziej zniuansowane podejście do selekcji jest absolutną potrzebą – dodaje Mozyrko. 

 

Pomyłki selekcyjne wynikające z przekreślenia chłopców, którzy nie rosną wystarczająco szybko albo po prostu są niscy, zdarzają się najlepszym. Racing Genk potrafił z rocznika 1990 wprowadzić do seniorskiej piłki Christiana Benteke (dziś Crystal Palace), z rocznika 1991 - Kevina de Bruyne (Manchester City), z 1992 - Thibauta Courtoisa (Chelsea), ale 16-letniemu wychowankowi Yannickowi Carrasco nie zaproponował zawodowego kontraktu. - Był mały, ważył może z 45 kilogramów, mierzył 160 cm, nie uważano go za topowy talent - przypominał sobie Bob Browaeys, belgijski trener, na łamach „Magazynu UEFA”. Carrasco przedarł się do seniorskiej piłki, dzięki temu, że w 2008 r. belgijska federacja utworzyła reprezentacje juniorskie piłkarzy urodzonych w drugiej części roku. Carrasco urodził się we wrześniu i załapał się na pierwsze powołanie. Na jednym z takich meczów dostrzegł go skaut AS Monaco i skrzydłowy trafił tam tuż przed 17 urodzinami. Dojrzał późno jak na talent światowej klasy, we francuskiej Ligue 2 zaczął grać w okolicach 19 urodzin, aż wreszcie dobił do 181 cm wzrostu i dorobił się muskułów. W maju 2016 roku strzelił gola w finale Ligi Mistrzów w barwach Atletico Madryt. 

 

Ze względu na mikre warunki w wieku 16 lat Anderlecht podziękował Driesowi Mertensowi (dziś Napoli), a Lille Franckowi Ribery (Bayern). Król strzelców Premier League 2016/17 i mistrz Anglii z Leicester City, Jamie Vardy w wieku 15 lat usłyszał w akademii Sheffield Wednesday, że jest za mały, aby zostać profesjonalnym piłkarzem. Załamany nastolatek na osiem miesięcy rzucił grę w piłkę, ale potem wziął się w garść i dołączył do drużyny Wickersley.

- Najgorsze w tym było, że dosłownie miesiąc po tym, jak mnie odrzucili zaczął się mój okres szybkiego wzrostu. Znikąd przybyło mi chyba jakieś 20 centymetrów - wspominał po latach.

 

Późnodojrzewającymi piłkarzami byli też choćby Brazylijczyk Kaka i Anglik Paul Scholes, a z bardziej współczesnych - Jesse Lingard z Manchesteru United czy Alex Oxlade-Chamberlain z Liverpoolu, ale oni w swoich klubach mieli więcej szczęścia, bo zostali poprowadzeni w odpowiedni sposób i na nich poczekano. Zróżnicowanie środków treningowych w zależności od rozwoju fizycznego pomogło szkółce Anderlechtu kilka lat po rezygnacji z Mertensa rozwinąć Romelu Lukaku. Obecny napastnik Manchesteru United był zawodnikiem wcześniedojrzewającym, więc został przesunięty do starszych kategorii wiekowych, aby grać ze swoimi „rówieśnikami”.

 

 

Takie podejście istnieje już w Akademii Legii. Zimą br. przesunęliśmy dwóch późnodojrzewających zawodników rocznika 2002 (U16) na treningi i mecze sparingowe z rocznikiem 2003 (U15), aby stworzyć im lepsze warunki (więcej tutaj). Ich gra w meczach ligowych nie jest obecnie możliwa ze względu na istniejące przepisy.

 

Dodatkowo, wiosną rozpoczniemy kolejny projekt - raz na 6 tygodni wszyscy zawodnicy naszej Akademii będą trenować ze swoimi „biologicznymi rówieśnikami” – w ten sposób na co dzień będziemy w stanie lepiej oceniać potencjał chłopców.

 

- Obecnie rozpoczynamy poszukiwania rywali do naszego kwietniowego festiwalu gier. Liczę, że uda mi się tematem zainteresować inne polskie kluby. Podobne turnieje były prowadzone w ostatnich latach przez angielskie kluby, które m.in. dzięki tak szczegółowemu podejściu ograniczyły utratę talentów – mówi Mozyrko.

 

Poza Anglią takie podejście zastosowały głównie małe europejskie kraje, posiadające mniejszą liczbę kandydatów na piłkarzy. To szczególnie one nie mogą pozwolić sobie na gubienie talentów. W kwietniu 2016 r. odbył się pierwszy turniej międzynarodowy dla „talentów przyszłości” - z udziałem reprezentacji późnodojrzewających z Belgii, Czech, Danii, Szwecji.

 

Do tego grona pomimo wielkich zasobów ludzkich dołączyła również federacja francuska, koncentrując się na zawodnikach urodzonych w końcówce roku, zwykle spychanych na margines (np. między styczniem i czerwcem urodziło się 16 z 23 reprezentantów Polski na Euro 2016, ze stycznia było sześciu, z grudnia dwóch, z listopada jeden, z października żadnego). Francuska federacja wymaga od swoich skautów, aby selekcjonowali pewną liczbę zawodników urodzonych między lipcem i grudniem; ze szczególnych uwzględnieniem kategorii U17, U18, kiedy dojrzewać mogą ci dotąd pomijani. We francuskiej federacji stawiają sprawę jasno – nacisk idzie na tych dotąd dyskryminowanych, bo urodzeni na początku roku mieli już okazję pokazać co potrafią. I tak w drużynie U17, która w 2015 r. wygrała mistrzostwo Europy znalazło się czterech chłopców wyłowionych w tej sposób. 

 

- Chcemy iść podobną drogą, ale pamiętamy przy tym, że nie każdy niski 15- czy 16-letni zawodnik jest późnodojrzewający, bo zdarzają się też tacy, którzy już praktycznie osiągnęli swój pułap wzrostu. Turnieje czy cykliczne treningi w grupie biologicznej mają uświadomić zawodników, rodziców i nas samych w Akademii - kadrę zarządzającą, trenerów, skautów - w jakim miejscu są nasi zawodnicy, gdy przyjdzie nam ich porównać do ich prawdziwych rówieśników - kończy Mozyrko.